Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) zdrowie człowieka zależy:
- W 8–10 proc. od służby zdrowia
- W 10–15 proc. od genetyki,
- W 30–40 proc. od środowiska
- W 40–60 proc. od stylu życia
Wnioski: Zdrowe odżywianie jest jednym z głównych czynników, decydujących o zdrowiu i zmniejszających ryzyko wystąpienia chorób.
Dieta roślinna zmniejsza ryzyko zachorowania na raka
Badania jednoznacznie wskazują, że dieta roślinna bogata w owoce, warzywa, zboża i rośliny strączkowe może znacząco zmniejszyć ryzyko wystąpienia różnego rodzaju nowotworów. Na przykład, duże spożycie owoców i warzyw wiąże się z niższym ryzykiem zachorowania na raka jamy ustnej, krtani, jelita grubego i piersi. Dzieje się tak ze względu na wysoką zawartość przeciwutleniaczy, błonnika i substancji fitochemicznych, które chronią komórki przed uszkodzeniami.
Przeprowadzone badania: The Lancet Oncology (2019); Cancer Epidemiology, Biomarkers & Prevention (2015);
Dieta roślinna wzmacnia mechanizmy obronne organizmu i zmniejsza stany zapalne
Produkty pochodzenia roślinnego, takie jak rośliny strączkowe, soja oraz różne owoce i warzywa, mają właściwości przeciwzapalne i pomagają wzmocnić układ odpornościowy. Redukując stany zapalne i stres oksydacyjny, produkty te pomagają chronić organizm przed powstawaniem i rozwojem komórek nowotworowych, a także poprawiają ogólny stan zdrowia.
Zalecenia dotyczące tego, jak zacząć stosować zasady diety roślinnej:
1. Zacznij od małych rzeczy – włącz więcej owoców i warzyw
- Dlaczego? Owoce i warzywa są bogate w witaminy, minerały, przeciwutleniacze i błonnik, które są ważne dla zdrowia.
- Wskazówka: Staraj się jeść co najmniej 5 porcji owoców i warzyw dziennie. Zacznij od zwykłych artykułów spożywczych, np. włącz banana, jabłko lub szpinak do smoothie na śniadanie, zjedz dużą miskę sałatki warzywnej na obiad lub kolację.
2. Wypróbuj dni „bezmięsne”
- Dlaczego? Pomoże Ci to łatwiej przejść na dietę roślinną i pozwoli poznać wiele pysznych dań roślinnych.
- Wskazówka: Zacznij od jednego lub dwóch „bezmięsnych” dni w tygodniu. Można jeść proste dania, takie jak zupy wegetariańskie, makaron z warzywami lub duszoną fasolę. Nie tylko jest to dobre dla zdrowia, ale również świetny sposób na odkrycie nowych smaków.
3. Zastąp mięso białkiem roślinnym
- Dlaczego? Białko roślinne (rośliny strączkowe, tofu, tempeh, orzechy) jest bardzo pożywne i zawiera mniej tłuszczów nasyconych.
- Wskazówka: Zamiast mięsa wybieraj soczewicę, fasolę, groch lub tofu. Można na przykład przygotować duszoną fasolę lub tofu z warzywami. Spróbuj przygotować roślinne wersje swoich ulubionych dań, na przykład roślinne burrito lub wegańskie „burgery”.
4. Zastąp mleko napojami roślinnymi
- Dlaczego? Napoje roślinne (sojowe, migdałowe, owsiane) są doskonałym źródłem wapnia i witaminy D, ponadto nie zawierają tłuszczów nasyconych występujących w produktach mlecznych.
- Wskazówka: Zamiast zwykłego mleka zacznij używać mleka roślinnego, np. sojowego lub migdałowego. Można je stosować do płatków śniadaniowych, napojów kawowych i koktajli.
5. Naucz się gotować proste dania roślinne
- Dlaczego? Dzięki gotowaniu będziesz mieć kontrolę nad tym, co jesz, i pewność, że Twoje posiłki są zdrowe i zbilansowane.
- Wskazówka: Poszukaj prostych przepisów na dania roślinne, które nie tylko są pyszne, ale i szybkie w przygotowaniu. Na przykład, sałatka z awokado, komosa ryżowa z warzywami, kuskus z pomidorami i fasolą lub ziemniaki z warzywami i sosem tahini.
6. Twórz zbilansowane posiłki z pełnymi ziarnami i roślinami strączkowymi
- Dlaczego? Produkty pełnoziarniste i rośliny strączkowe zapewniają długotrwałe uczucie sytości i są dobrym źródłem białka i błonnika.
- Wskazówka: Włącz do swojej diety komosę ryżową, brązowy ryż, ciecierzycę, soczewicę i groch. Na przykład, szykując obiad lub kolację, przygotuj ryż pełnoziarnisty z soczewicą i warzywami.
7. Staraj się jeść jak najwięcej różnorodnych produktów
- Dlaczego? Różne produkty roślinne mają różne składniki odżywcze, dlatego ważne jest zapewnienie zróżnicowanej diety.
- Wskazówka: Staraj się co tydzień dodawać do jadłospisu nowe owoce, warzywa, rośliny strączkowe i produkty pełnoziarniste. Można na przykład spróbować dań z komosy ryżowej, bulguru czy kaszy gryczanej, a także różnych egzotycznych warzyw, takich jak słodkie ziemniaki czy dynia.
8. Stopniowo ograniczaj przetworzoną żywność
- Dlaczego? Przetworzona żywność często zawiera dużo dodatków, cukru i tłuszczów nasyconych, dlatego ograniczenie jej spożycia może pomóc w poprawie zdrowia.
- Wskazówka: Zrezygnuj z przetworzonych przekąsek, ciasteczek i fast foodu, a zamiast tego wybieraj świeże owoce, orzechy lub domowe przekąski, takie jak warzywne paluszki z hummusem.
9. Zacznij od 30-dniowego wyzwania
- Dlaczego? Spróbuj stosować dietę roślinną przez co najmniej miesiąc i oceń, jak się czujesz i jakie zmiany zaszły.
- Wskazówka: Podejmij wyzwanie i przez 30 dni staraj się jeść wyłącznie produkty pochodzenia roślinnego. Po miesiącu sprawdź, czy zauważysz jakieś pozytywne zmiany, np. przypływ energii, lepsze funkcjonowanie układu trawiennego lub lepsze samopoczucie.